Nederlandse akkerbouwers spelen een belangrijke rol in de voedselvoorziening. Nu het in de toekomst droger en warmer wordt, zal die rol groter worden. Nederlandse akkerbouwers zullen zich dan wel beter moeten wapenen tegen klimaatverandering. Hoe dit gedaan kan worden is per akkerbouwer verschillend.
Uit onderzoek van Wageningen Universiteit in opdracht van ABN AMRO blijkt dat investeren in het bergen van water en het efficiënt irrigeren van de akkers voor sommige akkerbouwers kan lonen.
De rol van de Nederlandse akkerbouw wordt groter binnen Noordwest-Europa. Volgens het European Environment Agency maakt klimaatverandering de teelt in Zuid-Europa namelijk lastiger door watertekort en hogere temperaturen. Tegelijkertijd zijn sowieso meer akkerbouwproducten in Europa nodig vanwege de verschuiving in de productie en consumptie van dierlijke naar meer plantaardige eiwitten, en de toenemende vraag naar biobased brandstoffen en materialen. Dit biedt kansen voor de Nederlandse akkerbouwsector. Echter, ook in Nederland verandert het klimaat. Toekomstscenario’s van het Koninklijke Nederlandse Meteorologisch Instituut (KNMI) laten zien dat in Nederland steeds vaker extreme regenval in combinatie met lange periodes van droogte voor kunnen komen.
Investeren in waterbeheer
Akkerbouwers kunnen investeren in waterbergend vermogen op hun bedrijven en in de bodems. Hiermee kunnen zij droogteperiodes overbruggen, verzilting tegengaan en bijdragen aan duurzaam waterbeheer in Nederland. Het is daarnaast belangrijk om met behulp van precisielandbouw zuiniger met water en meststoffen om te gaan. Druppelirrigatie is daar een voorbeeld van. Tegelijkertijd vereist verduurzaming dat wordt geïnvesteerd in aanpassing van de totale werkwijze.
De agrarische sector is efficiënt, maar geeft ook grote druk op de leefomgeving. De huidige problematiek rond broeikasgassen, waterkwaliteit en stikstof laat zien dat de sector tegen grenzen aanloopt. Nieuwe teeltmethoden met niet-kerende grondbewerking of strokenteelt, kunnen hier een oplossing voor bieden.
Transitie in landbouw
Hogere kosten, toegenomen risico’s en een onzeker toekomstbeeld weerhouden veel ondernemers ervan om op dit moment te investeren of te veranderen. Het moet immers wel duidelijk zijn dat een aangepast verdienmodel toekomstbestendig is, want alle risico’s liggen bij de ondernemer. Transitie betekent vaak in eerste instantie een financiële terugslag en daarvoor is in nu veelal geen ruimte. Het is daarom van belang dat akkerbouwers die investeren in een zuiniger omgang met water, grond en grondstoffen worden gesteund door de andere belanghebbenden in de keten: de handelsbedrijven, supermarkten, veredelaars, consumenten, overheid en banken.
ABN AMRO heeft samen met Wageningen Universiteit onderzoek gedaan naar de financiële haalbaarheid van irrigatiesystemen in combinatie met waterberging. Uit het onderzoek blijkt dat investeringen hierin flink drukken op het resultaat van de akkerbouwer, maar dat de inkomensderving door droogte zo groot kan zijn dat het loont om deze investering toch te maken.
Meer informatie
Lees het volledige rapport 'Akkerbouw: Aanpassen aan veranderend klimaat grote opgave'.
(Ziet u geen download of kunt u het rapport niet downloaden? Upgrade uw browser dan naar de meest recente versie.)
Lees verder in de agrarische sector
De agrarische sector in Nederland kenmerkt zich door hoge productiviteit en kwaliteit. Veel landen en organisaties zien Nederland daarom als agrarisch gidsland. Met een export van ruim EUR 100 miljard draagt de Nederlandse land- en tuinbouw sterk bij aan onze economie.
