Verzuim voorkomen is beter dan genezen
Het ziekteverzuim onder werknemers is historisch hoog en geeft ondernemingen kopzorgen: verzuim is kostbaar en verergert het al zo knellende personeelstekort. Voorkomen van langdurig verzuim kan doeltreffend zijn, omdat de oorzaken van verzuim vaak werkgerelateerd zijn. Een personeelsbeleid gericht op preventie is volgens ABN AMRO cruciaal. Een positief en veilig werkklimaat zorgt voor meer motivatie en tevredenheid onder werknemers en minder verzuim.
Download het volledige rapport
(Ziet u geen download of kunt u het rapport niet downloaden? Upgrade uw browser dan naar de meest recente versie.)
Oorzaken van toegenomen werkdruk en verzuim
De toename in werkdruk wordt veroorzaakt door een combinatie van factoren: structurele schaarste aan werknemers op de arbeidsmarkt, naweeën van de coronacrisis en een nieuwe generatie die de arbeidsmarkt betreedt met eigen uitdagingen en voorkeuren met betrekking tot de rol die werk in hun leven inneemt. Maar het is niet alleen werkdruk die kan leiden tot ziekte, verzuim en uitval. Bij langdurig ziekteverzuim om mentale redenen is er vaak sprake van een combinatie van langdurige stress die voortkomt uit de persoonlijke leefwereld – zoals levensloopstress of stress vanwege de zorg voor jonge kinderen of ouders – en stress vanuit het werk.
De kosten van uitval zijn hoog
Volgens MentaVitalis, specialist in preventieve coaching, kost een dag uitval van een werknemer gemiddeld 250 euro. Wanneer productiviteitsverlies en vervanging meegerekend worden, loopt dit al snel op tot 400 euro per dag. Dit bedrag stijgt naarmate er meer kenniswerkers in de organisatie werken. Bij een ziekteverzuim van 5,2 procent betekent dit voor een organisatie met 1.000 werknemers meer dan 5 miljoen euro aan kosten. Een conservatieve schatting van de kosten van een burn-out, met gemiddeld vijf maanden uitval, bedraagt 45.000 euro. Volgens onderzoeksbureau TNO is verzuim wegens ‘werkstress’ – met als mogelijke gevolgen overbelasting, improductiviteit, uitval en burn-out – de duurste reden van uitval met 43 procent van de totale verzuimkosten. In 2020 kostte verzuim wegens werkstress 11.000 euro per verzuimende werknemer. Voor 2021 worden de totale kosten hiervan voor het bedrijfsleven op 3,3 miljard euro geschat door TNO.
De professionele dienstverlening sector loopt een bovengemiddeld risico
De sectoren dienstverlening en zorg scoren hoog als het gaat om ziekteverzuim vanwege een hoge werkdruk. Voor bedrijven in de professionele dienstverlening geldt ook nog eens dat uitval om mentale redenen hoge kosten met zich meebrengt voor de werkgever en de ziektekostenverzekeraar. Deze bedrijven hebben sowieso relatief veel personeel, dat bovendien bovengemiddeld wordt betaald. De ervaring laat zien dat investeringen in preventie zich ruimschoots terugbetalen.
Investeren in preventieve coaching loont
Zolang de structurele schaarste op de arbeidsmarkt aanhoudt, zullen werkgevers zich realiseren dat de werkbelasting in evenwicht dient te zijn met de draagkracht van elke werknemer, aspecten zoals bevlogenheid en autonomie van werknemers zullen aan belang winnen.
Mentale veerkracht en weerbaarheid zijn te trainen. Coaching is niet alleen belangrijk voor het individu en het voorkomen van uitval, maar heeft ook een positieve invloed op de manier van samenwerken binnen een team. Het psychologisch kapitaal is met maatwerk te versterken. Daarbij is het van belang dat leidinggevenden aandacht hebben voor het mentale welzijn van hun werknemers. Met vertrouwelijke gesprekken en laagdrempelige, directe beschikbaarheid (zonder wachttijden) van coaches is veel winst te behalen. Investeren in preventieve coaching loont, zo weet MentaVitalis vanuit haar dagelijkse praktijk. Steeds meer wetenschappelijke onderzoeken staven deze bevinding uit de praktijk. Het is belangrijk en noodzakelijk om als organisatie stil te staan bij het inrichten van een effectief proces voor preventie van mentale klachten door zich met name te richten op de volgende onderwerpen:
Betrokkenheid van het management
Het is nodig dat leidinggevenden zich actief inzetten voor preventieve maatregelen zoals coaching. Dat vraagt om bewustzijn van de voordelen, het gewenste resultaat duidelijk maken en het ter beschikking stellen van de middelen. Ook helpt het om te laten zien dat het management zelf gebruik maakt van deze middelen.
Acceptatie van preventie
Het is belangrijk dat werknemers de waarde van preventie erkennen om tijdig ondersteuning te zoeken. Het is vervolgens van belang dat programma’s en interventies kwalitatief hoogwaardig zijn. Preventiemedewerkers dienen te beschikken over de juiste kennis en ervaring om werknemers effectief te ondersteunen. Samenwerking met externe en interne partijen: Om het voor ieder succesvol te laten zijn, is goede samenwerking van belang. Extern met betrouwbare kundige providers, die gericht kunnen handelen en zeker ook intern. Personeelszaken mag hier een leidende rol spelen en alle betrokkenen betrekken. Ook is steun gewenst van de ondernemingsraad en preventiemedewerkers.
Laagdrempelige inrichting
Om de kans van slagen te vergroten moet een interventie gericht op het mentale welzijn laagdrempelig worden ingericht met directe en onbeperkte bereikbaarheid wanneer de werknemer daar behoefte aan heeft.
Meer informatie
Lees het volledige rapport 'Verzuim voorkomen is goedkoper dan genezen'.
(Ziet u geen download of kunt u het rapport niet downloaden? Upgrade uw browser dan naar de meest recente versie.)
Lees verder in de sector zakelijke dienstverlening
Zakelijke Dienstverlening is de smeerolie van de Nederlandse kenniseconomie. In deze sector worden nieuwe manieren van werken veelal het eerst worden toegepast en het is daarmee een belangrijke aanjager in de transitie naar een circulaire economie.
