Een gebouw is geen economisch eilandje

De Duurzame 50 is een verzameling van duurzame initiatieven in de bouw en vastgoed. Deze lijst weerspiegelt wat er het afgelopen jaar is gebeurd op het gebied van duurzaamheid in de bouw- en vastgoedsector. Ieder jaar vraagt de vakjury zich af wat de belangrijkste vraagstukken en trends zijn en welke mensen daar het meest aan bijdragen.

Sacha: “Natuurlijk ben ik trots op deze prijs. Het is fijn om te merken dat anderen waarderen wat je doet. Het helpt ook wel als een soort garantie: dat er een jury is die in mijn verhaal gelooft. Ik merk dat het daardoor nu makkelijker is om mijn verhaal aan anderen te vertellen.” Andy: “De Duurzame 50 is niet zo bekend buiten de sector, maar binnen de bouwsector is het zeker goede promotie. Met deze awards is er aandacht voor positieve voorbeelden die laten zien dat het kan; mensen die op een praktische manier bezig zijn met verduurzaming. Dat enthousiasmeert anderen om ook aan de slag te gaan.”

Andy: “Ik ben al lang bezig in de duurzaamheidswereld, al sinds mijn afstuderen in 1993. Deze award is vooral voor wat ik de afgelopen jaren heb gedaan als duurzaamheidscoördinator voor TU Delft. In die rol ben ik bezig gegaan met duurzaamheid in brede zin op de universiteit, van visie en ambitie tot actieplan. Sinds 2021 zijn we met de praktijk gestart en zijn er veranderingen doorgevoerd op allerlei vlakken: in de gebouwen, maar ook qua reizen en de catering. Vanuit de wetenschap weten we dat het nu misgaat met het klimaat en dat actie echt nodig is. Dan ben je als universiteit niet geloofwaardig, als je niet actief meedoet.”

Sacha: “Ik ben juist nog maar kort bezig. Ik werk sinds 2022 voor Climate Cleanup. Deze stichting werkt aan nieuwe concepten om CO₂ uit de lucht te halen en daar iets nuttig mee te doen. Ik trek de kar voor het opslaan van CO₂ in de bouw. Door bijvoorbeeld met hout te werken, houd je de in het hout opgeslagen CO₂ in het gebouw. Zo wordt de stad een verlengde van het bos. Je kijkt naar de positieve impact die een nieuw gebouw kan maken in plaats van het minimaliseren van de negatieve impact. Dat in de praktijk brengen is een ware ‘can of worms’ en juist daarom erg leuk.”

Sacha: “Mij helpt deze award bij het overbrengen van mijn verhaal aan partijen die nog niet bezig zijn met bio-based materialen, zoals veel vastgoedinvesteerders. Bio-based moet snel de norm worden; we kunnen niet blijven doorbouwen zoals we nu doen. De hele top 50 laat zien dat het kan. En je levert ook niet in. De campus van TU Delft is er alleen maar mooier van geworden.” Andy: “We zitten nu in een lastige periode met weerstand tegen noodzakelijke verduurzaming. Weerstand bij wereldleiders als Trump, maar ook bij onze eigen regering en in onze maatschappij. Maar als we nu niet handelen, zijn we echt te laat. Het vergt wel een andere manier van denken. Bijvoorbeeld een rekenmethode die de positieve impact van bio-based materialen laat zien. Want bij geldkrapte zijn dat nu de eerste dingen die uit een plan geschrapt worden.”

“Positieve voorbeelden zijn dan ook belangrijk,” gaat Andy verder. “Het is onzin om te roepen dat het toch allemaal geen zin heeft, omdat landen aan de andere kant van de wereld niet meewerken. Kijk naar wat je zelf wél kunt beïnvloeden.” Sacha: “Als je alle kleine dingen die individuele mensen doen bij elkaar optelt, is het ineens heel veel. Bijvoorbeeld het voedselbos dat ik met een paar vrienden aan het bouwen ben. Ik krijg daar echt energie van: niet de handdoek in de ring gooien, maar bezig gaan en iets moois bouwen. En dan niet in je eentje, maar juist samen. Samen energie opwekken. Samen voedsel verbouwen. Samen kringlopen en ketens opzetten.” 

“Ik zie daarin twee uitdagende transities,” vervolgt Sacha. “Ten eerste het mentale verhaal. Zie een gebouw niet als sec een structuur op een kavel, een economisch eilandje, maar kijk naar verbanden, ketens en mensen. Ten tweede zouden geldstromen meer gestuurd moeten worden door mensen die daadwerkelijk met het gebouw te maken hebben: bewoners, buurtgenoten, de Nederlandse maatschappij. Nu telt het financiële belang van externe aandeelhouders nog te zwaar, waardoor lokale voordelen zoals duurzaamheid ondergewaardeerd worden.” Andy: “Verklein bovendien de invloed van de huidige lobby van grote, veel CO₂-uitstotende producenten van bouwmaterialen. Geef in plaats daarvan meer ruimte aan kleinere, innovatieve bedrijven en kijk met een andere blik naar de waarde van bouwmaterialen. Dat zou de overheid moeten stimuleren.”

Andy: “Banken en andere financiers zijn zeker nodig in deze transitie. Ze zijn heel belangrijk voor investeringen in de goede richting en het stimuleren van duurzaamheid. De afgelopen decennia is er te veel geld naar fossiele activiteiten gegaan. Begrijpelijk, maar nu moet er gekozen worden voor duurzaamheid. Het zou ook mooi zijn als de duurzamere banken van Nederland samen gaan zitten om afspraken te maken over duurzaam investeren.” Sacha knikt: “De afgelopen eeuw waren banken de financiële motor voor allerlei ontwikkelingen. Dat kunnen ze ook zijn voor duurzame bouw. Het zijn investeringen die zich vrijwel altijd zullen terugbetalen.”

Andy: “Ik ben heel blij met wat Sacha vertelt. We hebben zijn generatie hard nodig. We zijn het een beetje verleerd om grote projecten aan te durven. Maar alleen met gedurfde oplossingen kunnen we Nederland vlottrekken voor de toekomst. De jongere generatie laat zien dat het kan. Mensen die iets aanpakken en het gewoon doen!” Sacha: “Dat is heel fijn om te horen. Andersom leer ik juist veel van mensen als Andy. Al die ervaring met hoe je dingen regelt met elkaar. Waar dingen op stuk kunnen lopen en hoe je je vervolgens aanpast aan de nieuwe situatie zonder de horizon uit het oog te verliezen. Daarin is Andy wel een inspirerend voorbeeld.”

“Help elkaar,” zegt Sacha stellig. “Hoe oud of jong ook, zoek die verbinding op en leer van elkaar. Luister naar elkaar, laat je meenemen door anderen en neem zelf ook anderen mee. Zo bereik je meer.” Andy: “Precies. Samenwerken. Maar ook: bewijs dat het kan door van je eigen bedrijf te laten zien hoe je het aanpakt. Verduurzaam niet alleen wat je doet in de markt, maar ook de dagelijkse activiteiten van je bedrijf. Durf daar ver in te gaan en laat het zien aan de buitenwereld.” “Ook als het niet lukt,” voegt Sacha toe. Andy: “Openheid en eerlijkheid. En daarvan leren.”

Lees verder in de bouwsector

De Nederlandse bouwsector behoorde de afgelopen jaren tot een van de best presterende sectoren, ondanks verschillende uitdagingen waar de sector mee te maken heeft. Voorbeelden zijn het stikstof-dossier, de forse prijsverhogingen van energie en bouwmaterialen en ook de personeelstekorten. Gedreven door trends, innovaties en wet- en regelgeving groeit de relevantie van thema’s als duurzaamheid en milieu-impact en zoekt de sector zijn weg naar een nieuw evenwicht.

Bekijk alle artikelen