De transformatie van maatschappelijk vastgoed naar woningen is veelbesproken. Het komt vaak terug in discussies over het aanpakken van de woningnood en het revitaliseren van buurten. De voorraad 'laaghangend fruit’, in de vorm van relatief gemakkelijk te transformeren kantoren, begint immers op te raken.
Leegstaande zorggebouwen, scholen en andere publieke gebouwen bieden een enorme kans om de woningvoorraad snel en efficiënt uit te breiden. Maar deze transformaties brengen ook uitdagingen met zich mee, zoals trage aanpassingen van bestemmingsplannen en discussies met lokale overheden over de bouwtechnische eisen voor woongebouwen.
Innovatieve technologie stuwt versnelling
Innovatie speelt een cruciale rol bij transformatieprojecten. Zo kan kunstmatige intelligentie (AI) plannings- en bouwprocessen versnellen. AI kan worden ingezet voor het analyseren van geschikte locaties, het optimaliseren van ontwerpen, de keuze van bouwmaterialen en het voorspellen van bouwkosten en -risico’s. Denk bijvoorbeeld aan het continu analyseren van de videobeelden van de bouwplaats, waarmee vertraging wordt voorkomen. Dit verbetert de efficiëntie en de haalbaarheid van projecten. Met de afgelopen periode opgelopen rente, de gestegen bouwkosten en nieuwe wetgeving die drukt op huurinkomsten, is de haalbaarheid en daarmee de financierbaarheid onder druk komen te staan.
Maatschappelijk en duurzaam relevant
Succesvolle transformaties leiden niet alleen tot meer woonruimte, maar dragen ook bij aan de leefbaarheid en economische dynamiek van een buurt. Transformaties zijn vaak aanjagers van gebiedsontwikkeling waardoor verschillende partijen de handen ineen slaan en bepaalde investeringen ook gezamenlijk kunnen worden gedaan. Denk bijvoorbeeld aan een collectief WKO systeem, waardoor de business case wel haalbaar wordt.
Transformatie biedt ook duurzame kansen. Allereerst wordt een deel van een pand hergebruikt voor een nieuwe functie en deze levensduurverlenging draagt bij aan het verkleinen van de vraag naar nieuwe, primaire grondstoffen. De ‘afvalstromen’ kunnen vervolgens worden aangeboden voor hergebruik. Wat er ‘nieuw’ aan materialen wordt toegevoegd, leent zich voor betere circulaire en energie-efficiënte oplossingen, waardoor de milieubelasting van een pand lager wordt.
Minimaal 10.000 nieuwe woningen door transformatie in 2024
Transformatie van maatschappelijk vastgoed is een echte ‘multiple win’. Met de inzet van AI kunnen we projecten opschalen, de woningnood aanpakken en onze steden verlevendigen en verduurzamen. Het vraagt samenwerking, creativiteit en durf van alle betrokkenen om projecten tot een succes te maken. In het afgelopen decennium tot en met 2023 werden er in de ‘slechtste’ jaren nog altijd minimaal negenduizend woningen toegevoegd door transformatie. Tienduizend nieuwe woningen door transformatie, dat moet lukken in 2024!
Deze column is eerder verschenen in de Cobouw special duurzaam bouwen op 25 juni 2024.
Over de auteur
Leontien de Waal is sectorbanker Bouw. Zij volgt de belangrijkste trends en ontwikkelingen in de gebouwde omgeving. Haar ervaring en netwerk, aangevuld met kennis uit de studie Master City Developer (gebiedsontwikkeling), brengt ze in bij klanten van ABN AMRO.
Lees verder in de bouwsector
De Nederlandse bouwsector behoorde de afgelopen jaren tot een van de best presterende sectoren, ondanks verschillende uitdagingen waar de sector mee te maken heeft. Voorbeelden zijn het stikstof-dossier, de forse prijsverhogingen van energie en bouwmaterialen en ook de personeelstekorten. Gedreven door trends, innovaties en wet- en regelgeving groeit de relevantie van thema’s als duurzaamheid en milieu-impact en zoekt de sector zijn weg naar een nieuw evenwicht.
