Het is oorlog en de gevolgen worden wereldwijd gevoeld. Ook horecaondernemers gaan dit merken. Hoewel zij sinds het opheffen van de coronarestricties goede zaken doen, pakken zich nu toch weer donkere wolken samen. Dit geldt ook voor de internationale reiswereld en voor hotels die zich richten op de buitenlandse gast, twee branches die net aan het opkrabbelen zijn.
Zo zetten de sterk gestegen voedselprijzen druk op de marge van horecaondernemingen. In februari namen de consumentenprijzen van graanproducten als pasta (15,8 procent), meel (10,1 procent), brood (4,4 procent) en bier (10,6 procent) toe. Ook de prijs van margarine (10,9 procent) steeg als gevolg van het zeer hoge prijsniveau van plantaardige oliën.
Voor het uitbreken van de oorlog gaf 62 procent van de horecaondernemingen in de Conjunctuurenquête van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) aan slechts een klein deel van de kostenstijgingen te kunnen doorberekenen. Mogelijk ontstaat hierdoor nog meer aandacht voor lokale producten en ingrediënten. In het algemeen kan meer aandacht voor de inkoop en het terugdringen van voedselverspilling de winstmarges in de horeca met ruim 10 procent helpen verhogen.
Stijgende energieprijzen
Ook is de horeca zeer gevoelig voor de sterk gestegen prijzen van energie. De gasprijs bereikte deze week weer een nieuw record en ABN AMRO verwacht dat deze voorlopig hoog blijft. Een hoge gasprijs leidt ook tot een hoge elektriciteitsprijs, omdat voor de productie van elektriciteit gasgestookte centrales nodig zijn. De energiekosten voor de traditionele horeca bedroegen in 2019 gemiddeld 2,5 procent van de omzet en 17 procent van het resultaat.
Ondernemers die op basis van een eerder afgesloten langlopend contract gas kunnen afnemen tegen lage tarieven hebben vooralsnog geen probleem. Maar deze contracten lopen geleidelijk af en naarmate de crisis rond Oekraïne langer duurt, moeten steeds meer horecaondernemingen de hoge gasprijs betalen. Het is daarom slim om te kijken naar energiemanagementsystemen. Al voor de coronapandemie had deze energiebesparende maatregel een terugverdientijd van gemiddeld drie maanden.
Dalende koopkracht
De gestegen prijzen zorgen ook voor druk op de koopkracht, die volgens het Centraal Planbureau (CPB) dit jaar met 2,7 procent achteruit gaat. Deze daling wordt met name veroorzaakt door de stijgende energierekening. Een verdere stijging van de gasprijs kan de consumentenbestedingen vervolgens serieus aantasten. De horeca en de reiswereld, branches die al hard door de coronacrisis zijn getroffen, kunnen hiervan de dupe zijn.
Veel horecaondernemingen doen momenteel goede zaken omdat veel Nederlanders opgelucht zijn eindelijk weer buiten de deur te kunnen eten en uitstapjes te kunnen maken. Toch is het zinvol voor ondernemers om in het achterhoofd te houden dat consumenten mogelijk vaker de hand op de knip houden zodra ze de stijgende inflatie daadwerkelijk in de portemonnee gaan voelen.
Internationaal toerisme
Het herstel van het internationale toerisme, dat nog aan het bijkomen is van de coronacrisis, wordt vertraagd door de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. In 2019 kwamen ongeveer 235.000 Russen naar Nederland, 1,4 miljoen Aziaten en 1,5 miljoen Amerikanen. In 2021 lag het aantal Amerikanen en Aziaten dat naar Nederland reisde vanwege de reisrestricties ongeveer 85 procent lager dan voorheen. In 2022 zal dit aantal slechts weinig toenemen.
Het vertraagde herstel van het toerisme uit de VS en Azië raakt eveneens hotels, en dan met name Amsterdamse die gericht zijn op de internationale (zakelijke) gast. In hun kielzog gaan musea, pretparken en de middenstand de pijn voelen. De Amerikaanse en Aziatische gasten geven bovengemiddeld geld uit aan vertier, winkelen en de horeca.
Hoteliers toonden zich echter tijdens de coronacrisis inventief. Zij wisten met succes toeristen uit Nederland en de omliggende landen te trekken. Als deze lokale gast zich ondanks deze nieuwe crisis opnieuw laat zien en vervolgens ook de horeca, de pretparken en de Nederlandse winkelstraten bezoekt, blijft de schade hopelijk beperkt.
Deze column verscheen eerder op Misset Horeca.nl op 24 maart 2022
Over de auteur
Gerarda Westerhuis is sectoreconoom Retail en Leisure. Ze volgt trends en ontwikkelingen in beide sectoren op de voet en schrijft vierjaarlijks prognoses.
Blijf op de hoogte over de oorlog in Oekraïne
De gevolgen van de invasie van Oekraïne door Rusland worden wereldwijd gevoeld. Allereerst door de burgers van Oekraïne en hun familie en vrienden in het buitenland, en daarnaast in de mondiale economie. Onze experts volgen de situatie nauwlettend. Bekijk onze themapagina over de oorlog in Oekraïne voor de veelgestelde vragen over uw bankzaken, sectorinformatie en economisch nieuws.
Lees verder in de sector Leisure
De sector Leisure heeft een zware periode grotendeels achter de rug. Het herstel is ingezet met afbouwen van de maatregelen omtrent corona. De terrassen beginnen vol te raken, het aantal toeristen neemt toe en evenementen kunnen weer georganiseerd worden. De personeelstekorten zijn nu de grootste uitdaging. Werkzaamheden van het personeel digitaliseren en het spreiden van gasten kunnen de impact daarvan beperken.
