Maaltijdbezorging in de lift

Tijdens de coronapandemie is het aantal bestelde bezorgmaaltijden door zowel fastfoodketens als restaurants flink gestegen. Zo werd in april 2020, de eerste volledige maand met beperkende maatregelen, 71 procent meer uitgegeven aan bezorgmaaltijden dan in 2019, blijkt uit transactiedata van ABN AMRO. Van januari tot en met juni 2021 werd elke maand meer dan twee keer zoveel omgezet dan een gemiddelde maand in 2019.

De coronamaatregels rond het sluiten van de horeca hebben een duidelijk effect op hoeveel besteld wordt. Zo daalden de bestellingen vorig jaar zomer toen er tijdelijk minder maatregelen van kracht waren. De bestedingen op locatie bij restaurants (zittend) en fastfoodketens (zittend) groeiden toen juist ten opzichte van 2019. Afgelopen winter toen de maatregelen werden aangescherpt, namen de bestedingen aan bezorgmaaltijden weer fors toe. In de feestmaand december verdrievoudigde de bezorging door restaurants zelfs.

Het lijkt erop dat maaltijdbezorging blijvend op een hoger niveau komt te liggen. Zo is het bestedingsniveau aan bezorging sinds de versoepelingen van 28 april niet sterk gedaald en zelfs nog hoger dan het niveau van 2020. Ook zagen we dat afgelopen juni nog steeds twee keer zoveel werd uitgegeven aan bezorgmaaltijden als in 2019. In mei was dit nog 2,4 keer zoveel. Wel lijkt sinds juni een verschuiving plaats te vinden binnen de restaurants. Hier zien we dat bestedingen in restaurants (zittend) met een stijging van 13 procent voor het eerst boven het indexniveau van 2019 komen, terwijl bezorging door restaurants een duidelijke afname laat zien ten opzichte van voorgaande maanden.

De totale markt voor maaltijdbezorging groeide in de jaren voor de coronacrisis sowieso al flink. Volgens het FoodService Instituut Nederland (FSIN) werd 1,2 miljard euro in Nederland omgezet in 2016 en was dit in 2019 al gegroeid naar 2 miljard euro. De cijfers voor 2020 geven aan dat de totale markt voor bezorgmaaltijden, waarin onder meer ook specifieke bezorging aan ouderen is meegerekend, gegroeid is naar 2.830 miljard euro; een stijging van maar liefst 44 procent mede als gevolg van de coronapandemie. Dit jaar komt maaltijdbezorging uit op 3.372 miljard euro omzet, verwacht het FSIN. Dat is een groei van 19 procent ten opzichte van 2020 en een verdubbeling ten opzichte van 2018. Zonder corona zou deze verdubbeling volgens ABN AMRO pas in 2024 zijn gerealiseerd.

Onlinebezorgplatforms, zoals Thuisbezorgd.nl, zijn de grootste spelers binnen de bezorgmarkt en zij zullen hun omzet in de komende jaren verder uitbreiden. Door de lockdowns kregen platforms veel aanmeldingen van restaurants die voor het eerst maaltijden willen laten bezorgen. Daarnaast zijn investeringen in bestel- en betaalgemak belangrijke aanjagers voor groei.

Ook bezorging via ketens als Domino's en New York Pizza gaan een omzetgroei tegemoet. Hier zijn de doorlopende investeringen in de kwaliteit van het product en bezorgsnelheid belangrijk voor het realiseren van groei. Het aantal vestigingen van Domino's in Nederland nam toe van 166 in 2015 naar 309 begin 2021. Door de fysieke nabijheid van meer en vaak kleinere vestigingen staan bestelde gerechten snel op tafel.

Bij lokale restaurants eten bestellen heeft tijdens de coronapandemie een grote vlucht genomen. Vergelijkbaar met initiatieven als Support-Your-Locals en Koop Lokaal die het midden- en kleinbedrijf succesvol ondersteunden tijdens de coronapandemie, hebben veel mensen maaltijdbestellingen bij de lokale horeca geplaatst, waardoor restaurants ondanks de sluiting toch nog wat omzet konden genereren. Een deel van deze restaurants sloot zich aan bij een platform; een ander deel organiseerde het afhalen en bezorgen zelf via de eigen website en/of sociale media.

Maaltijdbezorging buiten platforms groeide in 2020 met bijna een kwart miljard van 475 miljoen naar 778,8 miljoen euro in 2020, berekende het FSIN. Uit een recente enquête onder 1.016 consumenten in opdracht van ABN AMRO blijkt dat maar liefst 46 procent van de respondenten liever een maaltijd direct bij een restaurant bestelt dan via een platform. Dit geldt vooral voor respondenten in de leeftijd 45-54 jaar, terwijl jongeren tussen 18-24 jaar deze voorkeur niet lijken te hebben.

Toch verwacht ABN AMRO dat maaltijdbezorging buiten platforms om in de komende jaren minder hard zal groeien dan tijdens de coronapandemie. Dit heeft vooral te maken met schaalgrootte en IT-kennis die nodig is om de logistiek achter de bezorging kostenefficiënt te regelen. Actieve promotie en samenwerking tussen restaurants zal nodig zijn om de concurrentie van platforms het hoofd te bieden.

De enquête van ABN AMRO bevestigt dat meer consumenten bezorgmaaltijden zijn gaan bestellen. Maar liefst 38,3 procent van de respondenten geeft aan meer maaltijden tijdens de coronapandemie te hebben besteld. Het zijn vooral consumenten in de leeftijd tussen 18 en 44 jaar en dan met name alleenstaanden en gezinnen met kinderen die meer zijn gaan bestellen. Overigens zijn 55-plussers juist niet meer gaan bestellen, blijkt uit het consumentenonderzoek.

Consumenten zijn bovendien gemiddeld meer gaan besteden per bestelling. Zo blijkt uit het jaarverslag van Just Eat Takeaway dat de totale verkoopwaarde met maar liefst 43 procent is toegenomen in 2020 ten opzicht van 2019, terwijl het aantal geplaatste orders met 'slechts' 30 procent toenam. Door het verplicht thuis blijven tijdens de coronacrisis zijn vooral families met kinderen meer gaan bestellen. Zij besteden gemiddeld meer per bestelling dan bijvoorbeeld eenpersoonshuishoudens.

We zijn echter niet gezondere maaltijden gaan bestellen tijdens de pandemie. Maar liefst 42 procent van de respondenten geeft aan tijdens de coronacrisis niet of helemaal niet gezonder eten in huis te hebben gehaald. Ruim 38 procent is neutraal als het gaat om gezonder eten, terwijl slechts een vijfde aangeeft wel gezonder voedsel te hebben besteld.

In industriële keukens, vaak 'dark kitchens' genoemd, bereiden meerdere restaurants of merken verschillende type maaltijden die ze vervolgens bezorgen of laten ophalen. Van de ruim 1.000 respondenten vindt 70 procent het prima als bezorgmaaltijden worden bereid in dergelijke keukens. Het voordeel voor consumenten is dat een huishouden verschillende type maaltijden in een keer kan bestellen, bijvoorbeeld pizza's voor de kinderen en Thais voor de ouders.

Restaurants kunnen hun kosten relatief laag houden wanneer ze gebruikmaken van dergelijke keukens; er hoeft dan immers niet geïnvesteerd te worden in een duur pand of personeel. Een nadeel hiervan is dat een merk of restaurant geen duidelijk gezicht heeft richting de consument. De consument weet dan niet goed waar zijn eten vandaan komt en of de kwaliteit voldoende is. Deze onzekerheid blijkt ook uit de enquête. De belangrijkste voorwaarde om te bestellen via industriële keukens is namelijk dat de keukens kunnen aantonen dat de kwaliteit geborgd is, vindt 55 procent van de consumenten. Een ruime 11 procent zal vanwege de vermeende onzekerheid juist geen maaltijden bestellen bij een industriële keuken. Deze consumenten vinden het belangrijk dat ze precies weten hoe en waar hun maaltijd bereid wordt.

Abonnementen, waarbij gebruikers een vast bedrag per maand betalen in ruil voor bijvoorbeeld wekelijks een menu, zorgen voor meer loyaliteit van gasten en geven mogelijkheden voor cross-selling. Bijna de helft van de ondervraagden geeft aan wel interesse te hebben in een abonnement. ABN AMRO denkt dat abonnementen de groei winstgevend kunnen stutten tijdens de minder drukke dagen. Omdat variatie in het menu (36,1 procent) bij abonnementhouders bovendien als belangrijk wordt ervaren, is samenwerking tussen nabijgelegen restaurants kansrijk. Verder ontvangt een kwart bij het afsluiten van een abonnement graag een korting. Een andere mogelijkheid is inzetten op extra's, zoals een gratis drankje of een uitnodiging voor een exclusief event. Inderdaad is 17,2 procent geïnteresseerd in een abonnement als dat exclusieve extra's oplevert. Vooral 55-plussers hebben helemaal geen interesse in een abonnement.

Snelheid (50,3 procent) en een goede prijs-kwaliteitverhouding (66,8 procent) blijven de belangrijkste factoren voor succesvolle maaltijdbezorging. Bijna 40 procent van de respondenten verwacht de bezorging tussen 20 en 30 minuten. Ouderen hebben geen haast; snelheid vinden ze niet zo belangrijk zolang de bezorging maar goed is en ze weten waarop ze kunnen rekenen. Een verrassing bij de bezorgmaaltijd zoals kaarsen of een afspeellijst met muzieknummers wordt met 2,8 procent als minst belangrijk aangemerkt.

Duurzaamheid is een belangrijk thema voor de consument. Zo vindt 44,7 procent van de respondenten het belangrijk dat er zo min mogelijk verpakking wordt gebruikt; en 18,6 procent vindt dit zelfs zeer belangrijk. Ook vindt 42,2 procent het belangrijk dat restaurants voedselverspilling tegen gaan en hierover communiceren met consumenten; 18,4 procent vindt dit zeer belangrijk. Een kansrijke manier om verspilling tegen te gaan zijn 'magic'-maaltijden die op basis van overgebleven ingrediënten worden bereid en voor een lagere prijs worden aangeboden (zoals Too Good To Go). Vooral consumenten tussen 18 en 44 jaar geven aan hier interesse in te hebben.

Ook veilig en duurzaam bezorgen op fiets of scooter wordt belangrijk tot zeer belangrijk gevonden door ruim de helft van de respondenten. Met de groei van de bezorgmarkt, waaronder ook de groei van bezorging vanuit supermarkten, neemt ook het aantal bezorgers fors toe. Deze aantallen nemen recent nog verder toe door de opkomst van flitsbezorgers als Gorillas, Flink en Getir, die binnen 10 minuten boodschappen bezorgen. Het grote aantal koeriers, die vanwege tijdsdruk vaak razendsnel door de stad fietsen, gaat gepaard met een toenemende onrust over de veiligheidsrisco's en de leefbaarheid van de stad. Het is goed mogelijk dat er meer regulering met betrekking tot de koeriers komt om de veiligheid in de stad te borgen.

Een ander gevolg van de groeiende bezorgmarkt is een tekort aan bezorgers en dat tekort neemt naar verwachting alleen maar toe. Ook worden er steeds meer vraagtekens geplaats bij de arbeidsomstandigheden van bezorgers. De vraag of zij zzp'ers zijn of personeel in dienst van het bedrijf, kan grote gevolgen hebben voor het bestaande verdienmodel. In dienst betekent meer kosten voor het bedrijf en minder flexibiliteit voor de werknemer.

Lees verder in de sector Leisure

De sector Leisure heeft een zware periode grotendeels achter de rug. Het herstel is ingezet met afbouwen van de maatregelen omtrent corona. De terrassen beginnen vol te raken, het aantal toeristen neemt toe en evenementen kunnen weer georganiseerd worden. De personeelstekorten zijn nu de grootste uitdaging. Werkzaamheden van het personeel digitaliseren en het spreiden van gasten kunnen de impact daarvan beperken.

Bekijk alle artikelen