Prognoses voor 2021 in twee scenario’s
De coronacrisis leidt tot grote onzekerheid. Daarom werken we met twee scenario’s: een basisscenario dat er van uitgaat dat grote delen van de economie tot begin juni ‘op slot’ blijven, en een negatief scenario waarbij de Nederlandse economie nog langer last heeft van de beperkende maatregelen. In deze publicatie geeft Sector Expertise voor beide scenario’s de groeiverwachtingen per sector.
Download het volledige rapport
(Ziet u geen download of kunt u het rapport niet downloaden? Upgrade uw browser dan naar de meest recente versie.)
De wereldwijde economie zal ook in 2021 worden gedomineerd door de Covid-19-crisis. Met name in Europa wordt de economische activiteit geblokkeerd door de genomen maatregelen. Een verschil met het begin van de pandemie is dat de industriële productie zich voor een groot deel heeft hersteld. De huidige lockdowns hebben vooral effect op de dienstensector. Een ander belangrijk verschil is de reactie op maatregelen. Mensen zijn nu minder bang en minder gehoorzaam. Verder hebben we te maken met nieuwe virusvarianten en zijn er diverse vaccins in omloop waarmee de bevolking kan worden gevaccineerd.
Het Economisch Bureau van ABN AMRO heeft verschillende scenario’s opgesteld. Wij gaan hier in op het basisscenario en het negatieve scenario. In onderstaande grafiek staan ze uitgewerkt per sector.
Het basisscenario: Nederland voor grote delen ‘op slot’ tot juni
In het basisscenario blijven de meeste beperkende maatregelen tot en met mei van kracht. Het voorlopig aanhouden van die maatregelen heeft vooral zijn weerslag op aan diensten gerelateerde sectoren. De verwachting is dat niet-essentiële winkels tot eind mei gesloten blijven. Andere restricties zullen eerder worden opgeheven, zoals de gedeeltelijke sluiting van de scholen en de beperkingen op het ontvangen van bezoek, maar deze verlichtingen hebben relatief weinig directe economische invloed. Een uitzondering in dit scenario zijn restaurants en cafés die tot eind juni moeten wachten met het openen van de deuren.
De reden dat in het basisscenario vanaf juni verlichtingen kunnen plaatsvinden, is dat op dat moment voldoende vaccinaties hebben plaatsgevonden om het risico op overschrijden van ziekenhuiscapaciteit te beperken. Het uitgangspunt voor Europese landen is dat de beperkende maatregelen wat kunnen worden versoepeld wanneer de helft van de vijftigplussers is gevaccineerd. De versoepeling zal dan in stappen plaatsvinden om een vinger aan de pols te kunnen houden.
Meer maatwerk bij overheidssteun
De overheid zal de aanwezige ruimte in de overheidsfinanciën blijven inzetten om het bedrijfsleven te helpen en door deze moeilijke periode heen te loodsen. De introductie van de loonsteunregeling NOW 4 en de aanhoudende mogelijkheid om uitstel van belasting aan te vragen zijn hier voorbeelden van. In de eerste drie steunrondes heeft het Uitkeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) zo’n 280.000 aanvragen toegekend.
De verwachting in dit scenario is dat in de komende maanden meer verlichting ‘op maat’ wordt verleend. Zo blijkt voor winkeliers meer maatwerk welkom, in ieder geval op financieel vlak; door het maximum dat werd ingesteld bij de tegemoetkoming van vaste lasten worden grote winkelketens nu benadeeld.
Zucht van verlichting
Op het moment dat de versoepeling plaatsvindt, zal de wereldeconomie naar verwachting een zucht van verlichting slaken. Gezien de afbouw van restricties kan economische activiteit dan weer toenemen. Ook wordt economische activiteit ondersteund door het ruime monetaire beleid in de eerste jaren en de stevige overheidssteun. Een meer hoopvol perspectief bespoedigt het herstel.
Naarmate het economisch herstel verder ontluikt, zal de stimulering vanuit de overheid wel in stappen worden teruggedraaid. Het scherpe herstel van de wereldhandel in de tweede helft van vorig jaar zal daarbij navolging krijgen in 2021, al kan dit met horten en storen gaan aan het begin van dit jaar. Verder herstel wordt ditmaal vergemakkelijkt, aangezien bedrijven uit de industrie nu minder getroffen worden door de coronacrisis dan aanvankelijk, toen aanbodverstoringen in Chinese fabrieken nog voor aanzienlijke productiebeperkingen zorgden.
Het negatieve scenario: Nederland voor grote delen ‘op slot’ tot augustus
Diverse ontwikkelingen kunnen er onverhoopt voor zorgen dat het negatieve scenario werkelijkheid wordt. Nieuwe varianten van het virus, zoals het Britse, krijgen de overhand en de maatregelen moeten langer van kracht blijven. Ook kan blijken dat vaccins niet zo effectief blijken als verwacht, of niet op tijd kunnen worden geleverd.
Ook het verlies van vertrouwen van de consument in de overheid om Nederland door de coronacrisis te slepen, kan tegen zitten. Dit vermindert mogelijk het draagvlak om aan de opgelegde maatregelen gehoor te geven. Daardoor kan vanuit de bevolking meer druk komen op de overheid om maatregelen vroegtijdig op te heffen, met het oplopen van het aantal besmettingen als gevolg.
Negatief effect op dienstensectoren
Bij een negatief scenario gaan we uit van twee maanden verlenging van de beperkende maatregelen ten opzichte van het basisscenario. Het herstel duurt daardoor langer. Om een voorbeeld te geven: het verwachte hersteltempo van de sector leisure in 2021 halveert in een negatief scenario in vergelijking met het basisscenario. Bovendien kunnen ‘tweederonde-effecten’ optreden in de zin van oplopende werkloosheid en faillissementen, waarbij het economisch herstel alsnog gehinderd wordt, ook omdat bedrijven minder investeren vanwege de tijdens de crisis aangetaste solvabiliteit. Voorzichtigheid bij een paar bedrijven kan doorwerken in de hele bedrijfskolom en daarmee de werkgelegenheid sterk negatief beïnvloeden.
De analyses per sector zijn in de bijlage te vinden.
Meer informatie
Lees het volledige rapport 'Prognoses voor 2021 in twee scenario’s'.
(Ziet u geen download of kunt u het rapport niet downloaden? Upgrade uw browser dan naar de meest recente versie.)
