Minder passanten, maar wel meer uitgaven in winkels
Consumenten zijn niet volledig teruggekeerd naar de fysieke winkels, zo blijkt uit locatiedata van Google. Ook Black Friday heeft de consument daar niet toe verleid. Wel besteden zij sinds eind september per week weer evenveel in niet-essentiële fysieke winkels als gemiddeld in 2019, zo laten transactiedata van ABN AMRO zien.
Download het volledige rapport
(Ziet u geen download of kunt u het rapport niet downloaden? Upgrade uw browser dan naar de meest recente versie.)
Afgelopen zomer heeft ABN AMRO in samenwerking met Q&A Insights onderzoek gedaan onder consumenten naar het nieuwe normaal in winkelgedrag zodra de maatregelen rond corona zijn opgeheven en de situatie genormaliseerd. Per saldo gaf 9 procent aan te verwachten minder fysiek te gaan winkelen na corona. Daarnaast gaf per saldo 18 procent van de respondenten aan minder te gaan winkelen in de grote stad en 12 procent verwachtte minder ‘een dagje’ te gaan winkelen. Tegelijk gaf 68 procent van de respondenten aan dat de fysieke winkel wel favoriet blijft voor het doen van aankopen.
Maatregelen
Vanaf 28 april werden de strengste maatregelen afgeschaft en gingen bijvoorbeeld de terrassen weer open tot 18.00 uur. Er kwam een eind aan alle maatregelen in de winkels op 25 september; zelfs de 1,5-metermaatregel werd niet meer nodig geacht. Het lijkt dat consumenten zich in deze periode zonder maatregelen aan hun intenties hebben gehouden om minder naar de fysieke winkel te komen, maar deze nog steeds te prefereren boven de webwinkel.
Minder passanten
Zo laten locatiedata van Google zien dat het aantal passanten in de winkelstraten nog niet is teruggekeerd naar het niveau van voor de pandemie. Sinds de uitbraak van het coronavirus publiceert Google locatiedata over waar mensen zich begeven. Deze splitsen zij uit naar woonplaatsen en provincies en diverse categorieën. De categorie ‘retail en recreatie’ geeft de mobiliteitstrends weer voor locaties zoals restaurants, cafés, winkelcentra, pretparken, musea, bibliotheken, en bioscopen.
De locatiegegevens van Utrecht, Rotterdam, Amsterdam, Haarlem en Den Haag laten zien hoe bezoekersaantallen in de winkelgebieden en uitgaansplekken veranderen in vergelijking met basislijndagen. Een basislijndag vertegenwoordigt een normale waarde voor die dag van de week. De basislijndag is de mediaan (middelste waarde) van de vijfweekse periode van 3 januari tot 6 februari 2020. In deze periode was er nog geen corona in Nederland.
Uit de locatiegegevens van Google blijkt dat in de periode tussen 25 september en 6 november in de ‘retail en recreatiegebieden’ in de vijf grote steden tussen de -20 en 0 procent minder mensen kwamen dan tijdens de basislijndagen. Hoewel het aantal passanten herstelde was het aantal mensen in deze gebieden dus nog niet terug naar normaal. Dit ligt in lijn met de conclusie uit ons eerdere rapport. Het vergelijk met basislijndagen uit januari en februari geeft overigens een enigszins vertekend beeld. In die periode zijn er minder mensen die het winterweer trotseren om naar de winkel te gaan dan in de zomer. Daarnaast hebben consumenten in december al veel gekocht en gekregen, daardoor is de vraag naar nieuwe spullen in die maanden gemiddeld lager dan andere maanden en komen consumenten dus minder naar de winkel. Helaas heeft Google geen data beschikbaar over 2019, zodat er een beter vergelijk gemaakt kan worden.
Bestedingen niet-essentiële winkels toegenomen
Hoewel het aantal passanten nog niet op het oude niveau is, komt uit pinbetalingen van klanten van ABN AMRO naar voren dat bestedingen in niet-essentiële fysieke winkels langzaam toenemen. Dit vindt plaats sinds de afschaffing van de strengste maatregelen op 28 april, onder andere door nieuwe mogelijkheden als winkelen op afspraak. In de periode van 25 september tot 6 november toen alle maatregelen waren opgeheven, lagen de bestedingen in niet-essentiële winkels zelfs boven de gemiddelde week in 2019. Bestedingen in supermarkten en voedingsspeciaalzaken – winkels die niet verplicht dicht waren tijdens de lockdowns - liggen sinds het uitbreken van de coronapandemie de gehele periode al boven het niveau van 2019.
Voor onlinebestedingen zien wij geen grote verschillen in de periode van 25 september tot 6 november. Hoewel consumenten weer meer besteden in fysieke winkels, blijven de onlinebestedingen relatief hoog. Dit zien we bijvoorbeeld terug in de bestedingen van klanten van ABN AMRO aan kleding en consumentenelektronica (zie onderstaande grafieken). Bij stringentere maatregelen tijdens de twee lockdowns is wel een duidelijke verschuiving van bestedingen in de winkelstraat naar bestedingen online te zien. De consumenten pasten hun gedrag snel aan door over te stappen op online. Maar zodra maatregelen werden afgebouwd, keerden ze weer (gedeeltelijk) terug naar de fysieke winkels. In week 47 tijdens de milde lockdown stijgen de onlinebestedingen aan consumentenelektronica en kleding fors, wat normaal is rond Black Friday en Sinterklaas.
Terwijl de bestedingen al wel weer op het oude niveau van 2019 zijn, is het aantal mensen in de winkelstraten dus nog niet volledig teruggekeerd. Mogelijk is het aantal mensen in winkelgebieden nog relatief laag, omdat ze zich nog niet zo vrij voelden als voor de pandemie. Een verklaring kan zijn dat consumenten duurdere producten kopen of dat zij gerichter naar de winkel gaan en verschillende aankopen combineren.
Uit de data van Google blijkt dat ook rond Black Friday consumenten niet massaal naar de winkel zijn gegaan en vooral online aankopen hebben gedaan. Zo laat de ABN AMRO transactiedata zien dat er in elektronicawinkels een milde stijging van de fysieke bestedingen was, terwijl de onlinebestedingen flink stegen. De stijging van bestedingen aan kleding in fysieke winkels rond Black Friday steeg wel, maar verbleekt bij de stijging in onlinebestedingen aan kleding. Consumenten geven dus ondanks de hoge vaccinatiegraad gehoor aan de maatregelen en blijven vaker thuis.
Op de lange termijn zal onderzoek gedaan moeten worden of het winkelgedrag van consumenten daadwerkelijk is veranderd zoals uit de intenties van consumenten naar voor kwam in het ABN AMRO onderzoek naar het nieuwe normaal in winkelgedrag. Vooralsnog lijkt het erop dat consumenten niet hetzelfde winkelgedrag in fysieke winkels vertonen als voor corona.
Meer informatie
Lees het volledige rapport Stand van Retail'.
(Ziet u geen download of kunt u het rapport niet downloaden? Upgrade uw browser dan naar de meest recente versie.)
Lees verder in de retailsector
De winkel van vandaag is meer dan alleen een voorraadkast. Het biedt klanten advies en inspiratie en is de plek om in contact te zijn met klanten. Door de Oekraïne crisis en forse inflatie is het consumentenvertrouwen sterk gedaald en dit beïnvloedt het consumentengedrag. Retailers kampen daarnaast met forse kostenstijgingen op het gebied van inkoop, huur, personeelskosten, covid herstelbetalingen en energie. De omstandigheden blijven ook na covid voor veel retailers uitdagend.
