Oplichting via sociale media

U ontvangt een WhatsApp van een vriend of familielid die dringend financiële hulp nodig heeft. Vaak via een voor u onbekend telefoonnummer, maar de profielfoto kan kloppen. Deze persoon zit bijvoorbeeld zogenaamd in het buitenland vast en is geld, papieren én telefoon kwijt. Of de telefoon is per ongeluk in de wasmachine gedaan of in de wc gevallen. 

Deze ‘bekende’ heeft daarom geen toegang tot de ABN AMRO app en vraagt u om een rekening voor te schieten die snel betaald moet worden. Als u hieraan meewerkt, volgt er vaak een tweede verzoek. De echte bekende in kwestie is zich van geen kwaad bewust. Deze vorm van fraude wordt ook wel vriend-in-noodfraude genoemd. 

Let op: criminelen gaan soms zo ver dat ze zich inlezen via sociale media om personen goed te imiteren. Van actuele gebeurtenissen tot gekopieerd taalgebruik en stemfragmenten.

1. Zorg voor fysiek of telefonisch contact
   Neem via het bij u bekende telefoonnummer zelf contact op met de vriend of het familielid in nood voordat u geld overboekt. Tip: met videobellen kunt u de persoon aan de andere kant van de lijn ook zien. 
2. Spreek een codewoord af
   Criminelen gebruiken slimme technieken. Met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) is het bijvoorbeeld mogelijk om de stem van iemand anders te imiteren, bijvoorbeeld van een familielid. Om fraude te voorkomen, kun je een codewoord afspreken met je kinderen, voor het geval ze echt geld nodig hebben.
3. Er is vaak (veel) haast bij
   De oplichter probeert u over te halen snel te handelen. Die rekening moet echt vandaag betaald worden.
4. Onbekende rekening
   De rekening waarnaar u geld moet overboeken is onbekend. 
5. De 'bekende' wil niet op een andere manier communiceren
   Of hij beweert dat dit niet kan, bijvoorbeeld door een kapotte telefoon.
6. Vaag wat stemfragmenten van de bekende
   Hoort u bij telefonisch contact vaag wat bekende stemfragmenten? Bedenk dat dit afgespeeld stemgeluid van sociale media (filmpjes) kan zijn.
7. Taalfouten
   Soms staan er (meerdere) taalfouten in het WhatsApp-bericht.

Als u te maken heeft gehad met fraude, raden we u aan om eerst aangifte te doen bij de politie. Blijkt dat de oplichter al bekend is bij de politie, dan kunnen wij de naam- en adresgegevens van de oplichter met u delen. Zo kunt u zelf eventueel juridische stappen nemen om uw geld terug te krijgen.
 
Heeft u al aangifte gedaan en bent u op zoek naar de naam- en adresgegevens van een oplichter? Neem dan contact met ons op.

Als u het telefoonnummer van de fraudeur meldt aan WhatsApp, blokkeren zij dit nummer (nadat ze hebben onderzocht of de melding terecht is). Zo helpt u te voorkomen dat andere mensen worden opgelicht. Wilt u de inhoud van het chatgesprek bewaren, bijvoorbeeld voor een aangifte? Maak dan eerste een schermafdruk, voordat u onderstaande stappen doorloopt.

• Open het chatgesprek met het telefoonnummer dat u wilt melden aan WhatsApp.
• Tik op de 3 puntjes rechtsboven.
• Tik op ‘Meer’ en vervolgens op ‘Rapporteren’.
• Tik op het contact dat u wilt melden.
• Scrol naar beneden en tik op ‘Rapporteer contact’.

Op uw eigen mobiele telefoon kunnen bovenstaande stappen iets afwijken.   

Maak een WhatsApp-account extra veilig en houd ongewenste gebruikers op afstand met tweestapsverificatie.

• Met tweestapsverificatie kunt u alleen met een zelfgekozen pincode bij uw Whatsapp account.
  (Ga hiervoor naar: Instellingen > Account > Verificatie in twee stappen). 
• Geef nooit een code via WhatsApp door aan iemand anders.