"Toen mijn zoon nog een keer een berichtje stuurde of ik € 1.000 wilde overmaken, dacht ik: hier klopt iets niet. Ik heb toen m’n schoondochter gebeld en die zei: ‘Waar heb je het over? Je zoon is gewoon hier.’ En m’n zoon riep: 'Mam, je bent opgelicht!' Na dat gesprek was ik heel erg overstuur. Niet eens om het geld. Maar het idee dat iemand mijn gegevens weet en mij er echt van heeft kunnen overtuigen dat hij m’n zoon was. Dat vind ik zo eng!"
Gina is 56 jaar en woont in Rotterdam. Ze werkt in de psychiatrie en verslavingszorg, is hoedenmaker en staat op allerlei evenementen om haar hoeden te verkopen.
Gina heeft een heel drukke dag op haar werk als ze een appje van haar zoon krijgt. 'Hoi mam, raad eens wat er is gebeurd? Ik heb m’n telefoon in de wasmachine gewassen en tijdelijk een leentelefoon. Je kunt me bereiken op dit nummer.' Volgens Gina is dat typisch iets voor haar zoon. Ze spreken af dat ze later die dag nog even contact hebben. Als Gina klaar is met werken, belt ze haar zoon maar krijgt geen gehoor. Dus stuurt ze hem een appje. Hij appt terug: 'Mam, de microfoon van m'n leentelefoon werkt niet goed. Wil je me appen als je thuis bent?' Als Gina thuis is, appt ze haar zoon. Hij antwoordt: 'Ik ben onderweg en moet geld naar iemand overmaken. Wil jij dat voor me doen?' Direct daarachteraan appt hij nog: 'Ik geef het je gelijk terug als ik thuis ben!' Gina’s zoon is zelfstandig ondernemer en heeft nog nooit om geld gevraagd. Ze vindt het dus eigenlijk wel schattig dat hij z’n moeder om hulp vraagt. Ze appt terug dat het geen probleem is. Haar zoon stuurt de rekeninggegevens via WhatsApp en vraagt of ze het rechtstreeks naar die persoon wil overmaken. Gina boekt een bedrag van € 4.000 over. Als we haar vragen of er ergens een moment van twijfel is geweest, antwoordt ze volmondig nee.
Als haar zoon nog een keer een berichtje stuurt of ze € 1.000 wil overmaken denkt Gina: 'hier klopt iets niet. Ze appt: 'Hoe weet ik dat jij dit echt bent?' Hij reageert: 'Mam, doe effe normaal! Waarom denk je dat ik het niet ben? Je bent 6 oktober jarig.' Om z'n moeder te overtuigen noemt hij nog meer persoonlijke gegevens. Maar Gina blijft twijfelen en belt met de vriendin van haar zoon. Die zegt: "Waar heb je het over? Hij is gewoon hier." Op dat moment roept haar zoon: "Mam, je bent opgelicht". Gina beseft dat zelf ook en raakt heel erg overstuur. "M'n zoon kwam direct naar me toe en zei: 'Mam, waarom ben je zo verdrietig? Gaat het om het geld?' Maar het gaat mij niet eens om het geld. Het gaat mij erom dat iemand mijn gegevens weet en mij er echt van heeft kunnen overtuigen dat hij m'n zoon was. Dat vind ik zo eng!"
Direct nadat Gina zich realiseert dat ze is opgelicht, belt ze de bank en doet aangifte bij de politie. De dagen erna is Gina nog steeds angstig en slaapt ze slecht. Maar dan zegt ze tegen zichzelf: "Eigenlijk kan niemand mij klein krijgen. Ik ga gewoon keihard werken en ervoor zorgen dat ik het geld weer zo snel mogelijk bij elkaar heb. Dan kan ik dat stukje loslaten en doet het minder pijn."
Op de vraag of het haar heeft veranderd, antwoordt Gina: "Wat ik wel heb, is dat ik alerter ben en mijn ervaring deel. Als ik er zo voor kan zorgen dat het andere mensen niet overkomt, vind ik dat fijn." Tegen mensen die nog steeds denken dat het hen niet overkomt, zegt Gina: "Je moet altijd alert zijn want ze spelen in op je gevoel. Als iemand zegt dat hij je hulp nodig heeft, is het heel moeilijk om niet te helpen."
Dit is Oman, 43 jaar. Hij zit midden in een verbouwing als hij een valse sms ontvangt en slachtoffer wordt van smishing. Oman vertelt: "Ik heb echt weleens gedacht: hoe stom kun je zijn, als je verhalen van anderen hoort dat ze zijn opgelicht. En dan overkomt het jezelf. Ik dacht écht dat het een sms van de bank was."
Dit is Heidi, 41 jaar. Ze kocht concertkaarten op Marktplaats en werd slachtoffer van internetfraude. Heidi vertelt: "Het was bijna te mooi om waar te zijn. Het concert was helemaal uitverkocht, dus ik heb meteen een berichtje gestuurd. Ik vertrouwde het op het moment dat zij haar telefoonnummer gaf en ik haar kon bellen. Zo ben ik in de val gelokt."
Dit is Larissa, 28 jaar. Ze kocht dure laarzen in een nepwebshop en werd slachtoffer van internetfraude. Larissa vertelt: "Ik zei altijd, dat gebeurt mij toch niet. Maar ze kunnen alles zo goed namaken dat het echt lijkt. De reviews waren vol lof over de goede service. Ik dacht echt, dat zit wel goed."
Shanti is een 19-jarige studente. Ze heeft meerdere bijbaantjes om geld te verdienen. Als extraatje mag ze de jas van haar oma verkopen. Shanti is opgelicht via Marktplaats. Ze deelt haar verhaal omdat ze het achteraf een stomme actie vindt van zichzelf.
